Από την 1η Μαΐου 2024 καταργείται το άρθρο 362 του Ποινικού Κώδικα που προέβλεπε το αδίκημα της απλής δυσφήμισης (δηλαδή τη διάδοση γεγονότος το οποίο μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη κάποιου, χωρίς την απαίτηση να είναι αυτό αναληθές), σύμφωνα με το άρθρο 136 του ν. 5090/2024.
Παράλληλα, ο νέος νόμος έρχεται να ανατρέψει την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, η οποία πρόσφατα είχε επιλύσει τη χρόνια διαμάχη για το ποιος θεωρείται τρίτος στο αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης. Πιο συγκεκριμένα, το καταργούμενο άρθρο 362 ΠΚ, όπως ισχύει μέχρι σήμερα ορίζει ότι «Όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή. Αν η πράξη τελέστηκε δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω διαδικτύου, επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή», ενώ το αμέσως επόμενο άρθρο 363 ΠΚ ορίζει ότι «Αν στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου, το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματική ποινή και αν τελεί την πράξη δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω του διαδικτύου, με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή», τιμωρώντας το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφημίσεως.
Στα πλαίσια της εξέτασης του αν έχει τελεστεί κάποιο από τα ανωτέρω αδικήματα, ιδιαίτερη σημασία είχε το ποιος μπορεί να θεωρηθεί τρίτος κατά την έννοια των άρθρων αυτών και ειδικότερα το εάν οι δικαστές και οι δικαστικοί λειτουργοί που λαμβάνουν γνώση ενός δυσφημιστικού γεγονότος στα πλαίσια άσκησης μιας αγωγής ή μιας μήνυσης κλπ μπορούν να θεωρηθούν τρίτοι.
Η νομολογία είχε θέσει αντικρουόμενες απόψεις επί του ζητήματος αυτού, όμως με την ΟλΑΠ Ποιν. 3/2021 η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου επέλυσε το ζήτημα καταλήγοντας πως «στην έννοια του “τρίτου”, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 362-363 ΠΚ, εφόσον δεν θεσπίζεται με αυτές οποιαδήποτε εξαίρεση ή διάκριση, περιλαμβάνεται οποιοδήποτε, πλην του δυσφημουμένου, φυσικό πρόσωπο ή αρχή, όπως οι δικαστές, οι εισαγγελείς, οι υπάλληλοι του δικαστηρίου, οι δικηγόροι, οι δικαστικοί επιμελητές, τα μέλη πειθαρχικών συμβουλίων, επιτροπών, ανεξάρτητων αρχών κ.λ.π., που έλαβαν γνώση με οποιονδήποτε τρόπο του δυσφημιστικού ισχυρισμού ή της διάδοσης, έστω και κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, αρκεί το γεγονός να είναι επιλήψιμο γι’ αυτόν, στον οποίο αποδίδεται».
Τώρα έρχεται ο Ν. 5090/2024 και αναιρεί αυτή την παραδοχή με την αναδιαμόρφωση του άρθρο 363 ΠΚ ως εξής: «Όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον εν γνώσει του ψευδές γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη του άλλου τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή και αν τελεί την πράξη δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω του διαδικτύου, με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή. Στην έννοια του τρίτου δεν περιλαμβάνονται δημόσιοι λειτουργοί ή υπάλληλοι που λαμβάνουν γνώση των ισχυρισμών για τα δυαδικά μέρη, κατά την ενάσκηση καθήκοντος στο πλαίσιο πολιτικής, ποινικής ή διοικητικής δίκης», εξαιρώντας ρητά δικαστές και δικαστικούς λειτουργούς από την έννοια του τρίτου.
Η νέα ρύθμιση αν και πρόκειται να επιλύσει τις διαφοροποιήσεις που κατά καιρούς είχαν σημειωθεί στη νομολογία, ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα σε ήδη ενεργές υποθέσεις που δεν έχουν ακόμα εξετασθεί.
Εάν είστε αυτή τη στιγμή είστε αντιμέτωποι με κάποια σχετική υπόθεση συμβουλευθείτε άμεσα το γραφείο μας ώστε να σας συμβουλεύσουμε για την ορθότερη διαχείριση του ζητήματος.
